Dioksinlerin Hayvan Beslemedeki Genel Etkileri

Abstract

Dioksinler; hayvanlarda karaciğer toksisitesine, ağırlık kaybına, bağışıklık sisteminin baskılanmasına, üreme gücünde zayıflamaya, yumurta kabuğunda incelmeye, doğum kusurlarına, kanserlere ve ölüme yol açan kimyasal bir gruptur. Özellikle, 2,3,7,8- tetrachlorodibenzo-p-dioxin (TCDD) çok zehirlidir ve üzerinde yoğun çalışmaların yapıldığı çevresel toksinlerden biridir. Yüksek dozları hemen her hayvan türünü etkilemektedir. Dioksinin insanlarda kanser oluşturma riskine sahip olduğu yapılan araştırmalarla doğrulanmıştır. Bu nedenle Uluslararası Kanser Araştırma Kurumu dioksini birinci sınıf kanserojen olarak tanımlamıştır. Dioksinler, yağda eridiklerinden et, süt, yumurta ve balık gibi hayvansal gıdalarda depolanmakta ve mevcudiyetini çok uzun yıllar devam ettirmektedirler. Bu nedenledir ki insanların önemli bir kısmı, hayvansal ürünlerle, hava yoluyla ve deri temasıyla birlikte her gün bir miktar dioksin'e maruz kalabilmektedir. Hayvan yemlerine ilave edilen organik asitler, pH değiştiriciler nişasta, şeker, bitkisel ve hayvansal yağlar, meyve ve sebze işleme yan ürünleri, kaolinit, rendering ürünleri ile pelet yapımına yardımcı maddeler dioksinlerin kontaminasyonuna neden olmaktadır. Bitkisel orijinli yem maddelerinin hepsinde ve bunların yan ürünlerindeki maksimum dioksin miktarı 0,75 ng toksik eşdeğerliliği/kg'dır. Bu derlemede, dioksinlerin çiftlik hayvanlarının beslemesine olan etkileri incelenmiştir.