Geleneksel Finans İlkeleri ile Davranışsal Finans Yaklaşımları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Nitel Bir Analiz

Abstract

Bu çalışmanın amacı geleneksel finansın rasyonel ilke ve kuralları ile davranışsal finans modelleri arasında benzerliklerin ve farklılıkların belirlenmesi ile bireysel olarak insanların finansal kararlar vermesinde hem geleneksel ilke ve kuralları hem de davranışsal finans yaklaşımlarını kullanabileceklerini ortaya koymaktır. Bu çalışmada niteliksel bir analiz yöntemi kullanılmış olup analizi yapabilmek amacıyla literatürde yer alan ilke ve yaklaşımlar taranarak doküman incelenmesi yapılmış, aralarındaki benzerlikler ve farklılıklar sistematik bir yöntemle belirlenmeye çalışılmış, elde edilen bulgular ise değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Klasik finans yaklaşımları piyasaların etkin olduğunu ve insanların rasyonel olarak karar verdiğini belirtirken davranışsal finans yaklaşımları yatırımcıların karar vermede psikolojik ve duygusal etkilerin altında kalabileceğini belirtmektedir. Bu noktadan hareketle yapılan çalışmadan elde edilen bulgulara göre; finansın ilkeleri olarak literatürde yer alan ve klasik finans anlayışına göre akılcı teorilerle geliştirilmiş 12 ilke ile insanın finansal kararlar alırken psikolojik, bilişsel ve çevresel faktörler etkisinde kalarak irrasyonel davrandığını savunan davranışsal finans yaklaşımlarının birbirinden kesin çizgilerle ayrılamayan ve birbiriyle benzerlikleri olan yaklaşımlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Zira finansal karar verme sürecinin öznesi olan insan, içinde bulunduğu çevre, topluma ve şartlara göre, oldukça rasyonel kararlar alabilirken bazı durumlarda da irrasyonel davranışlarda bulunabilmektedir.